วิธีปฎิบัติเกี่ยวกับส่วนสูญเสีย ตามมาตรา 36

คลังคำถามคำตอบ

วัตถุดิบที่นำเข้ามาโดยการยกเว้นอากรขาเข้าตามมาตรา 36 จะต้องใช้ผลิตผลิตภัณฑ์เพื่อการส่งออกเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม วัตถุดิบที่นำเข้ามาโดยได้รับยกเว้นภาษีอากรนั้น อาจไม่ได้ใช้ผลิตผลิตภัณฑ์เพื่อการส่งออกทั้งหมด เช่น วัตถุดิบที่นำเข้าอาจไม่ได้คุณภาพ จึงไม่ได้นำไปผลิตเป็นสินค้า หรือ ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้นอาจไม่ได้มาตรฐานจึงไม่สามารถส่งออกได้ เป็นต้น

ดังนั้น จึงต้องมีการกำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับส่วนสูญเสียของวัตถุดิบ เพื่อประโยชน์ในการควบคุมการใช้สิทธิประโยชน์ และการเรียกเก็บภาษีอากร

ประเภทของส่วนสูญเสีย

BOI ได้กำหนดนิยามของส่วนสูญเสียไว้ 3 ประเภท ตามประกาศสำนักงานที่ ป.5/2543 ดังนี้

1. วัตถุดิบก่อนจะใช้ หรือที่เหลือจากการผลิต ที่มีตำหนิ ที่มีคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน หรือที่ไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ตามวัตถุประสงค์เดิมได้
   
   เช่น วัตถุดิบที่เสียหายจากการขนส่ง วัตถุดิบที่เสื่อมสภาพหลังจากการเก็บไว้นานๆ วัตถุดิบที่นำเข้ามาแต่ผิด Spec หรือวัตถุดิบที่นำเข้ามาเกินกว่าที่จะใช้ในการผลิต เป็นต้น
2. เศษวัตถุดิบ หรือของที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิต
   
   เช่น เศษโลหะจากการปั๊มขึ้นรูป หรือชิ้นส่วนที่เกิดการเสียหายในขั้นตอนการผลิต เป็นต้น
3. ผลิตภัณฑ์หรือชิ้นส่วนของผลิตภัณฑ์ หรือของที่ผลิตมาจากวัตถุดิบดังกล่าว ที่มีตำหนิ ที่มีคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน หรือที่ไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ตามวัตถุประสงค์เดิมได้
   
   เช่น ผลิตภัณฑ์หรือชิ้นส่วนที่ผลิตขึ้นมาแล้ว แต่มีคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน เป็นต้น

ส่วนสูญเสียในสูตรการผลิต

เมื่อผู้ได้รับส่งเสริมส่งผลิตภัณฑ์ไปจำหน่ายต่างประเทศ และนำหลักฐาน เช่น ใบขนสินค้าขาออก มาตัดบัญชีวัตถุดิบ BOI จะคำนวณปริมาณวัตถุดิบที่ใช้ไปในการผลิตสินค้าจากสูตรการผลิต เพื่อตัดบัญชีวัตถุดิบที่ผู้ได้รับส่งเสริมนำเข้ามาจากต่างประเทศ

ในกรณีที่มีเศษวัตถุดิบที่เกิดจากกระบวนการผลิต ผู้ได้รับส่งเสริมสามารถขอให้บริษัทผู้ได้รับอนุญาตจาก BOI ให้ทำการตรวจสอบรับรองส่วนสูญเสียดังกล่าว และนำปริมาณที่ผ่านการรับรองมาตัดยอดวัตถุดิบได้เช่นเดียวกัน

อย่างไรก็ตาม ในการผลิตสินค้าบางชนิด ผู้ได้รับส่งเสริมสามารถคำนวณอัตราการเกิดเศษวัตถุดิบจากการผลิตสินค้าได้ล่วงหน้าอย่างชัดเจน ดังนั้น เพื่อลดขั้นตอนในการตรวจสอบปริมาณส่วนสูญเสียดังกล่าว และเพื่อให้ผู้ได้รับส่งเสริมสามารถตัดบัญชีเศษวัตถุดิบไปพร้อมกับการตัดบัญชีผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป ซึ่งจะทำให้สามารถนำวัตถุดิบใน Lot ต่อๆ ไปเข้ามาใช้ในการผลิตสินค้าได้อย่างต่อเนื่อง BOI จึงได้กำหนดแนวทางการอนุมัติส่วนสูญเสียในสูตรการผลิตและนอกสูตรการผลิต ดังนี้

1. ส่วนสูญเสียในสูตรการผลิต

หมายถึงส่วนสูญเสียที่สามารถพิสูจน์ทางทฤษฎีได้ว่าเกิดจากกรรมวิธีการผลิตที่ได้รับส่งเสริม และมีปริมาณที่แน่นอนที่ยอมให้รวมอยู่ในสูตรการผลิตได้

เมื่อผู้ได้รับส่งเสริมนำหลักฐานการส่งออกสินค้ามาตัดบัญชีวัตถุดิบ BOI จะตัดยอดส่วนสูญเสียในสูตรการผลิตนี้ให้ไปพร้อมกัน ดังนั้น ผู้ได้รับส่งเสริมจึงไม่ต้องเก็บเศษวัตถุดิบในส่วนนี้ไว้รอการตรวจสอบจาก BOI อีก

แต่หากส่วนสูญเสียนี้มีมูลค่าตามสภาพเศษซาก เช่น เศษโลหะ หรือเศษพลาสติก ผู้ได้รับส่งเสริมจะต้องชำระอากรวัตถุดิบตามสภาพเศษซากก่อน จึงจะสามารถจำหน่ายหรือเคลื่อนย้ายออกจากโรงงานได้

2. ส่วนสูญเสียนอกสูตรการผลิต

หมายถึง ส่วนสูญเสียที่ไม่สามารถคาดคะเนได้ว่า จะเกิดขึ้นมากน้อยเท่าใด ดังนั้น ผู้ได้รับส่งเสริมจึงต้องเก็บรักษาส่วนสูญเสียเหล่านี้ไว้ เพื่อรอการพิสูจน์จาก BOI หรือบริษัทที่ได้อนุญาตให้ตรวจสอบส่วนสูญเสียจาก BOI ก่อน จึงจะสามารถนำปริมาณตามผลการตรวจสอบดังกล่าว มาตัดยอดวัตถุดิบได้

ขั้นตอนดำเนินการเกี่ยวกับส่วนสูญเสีย (กรณีทำลาย)

ส่วนสูญเสียในสูตร

1. กรณีมีมูลค่าเชิงพาณิชย์

• ให้เก็บแยกจากส่วนสูญเสียนอกสูตร
• หากจะนำไปเก็บนอกสถานประกอบการ ให้ยื่นขออนุมัติจาก BOI ก่อน
• ยื่นขอชำระภาษีอากรตามสภาพเศษซาก ต่อ BOI
• ชำระภาษีอากรตามสภาพเศษซาก ต่อกรมศุลกากร
• สามารถจำหน่ายจ่ายโอนเศษซาก (ส่วนสูญเสียในสูตร) ได้ หลังจากชำระภาษีอากรเสร็จสิ้นแล้วเท่านั้น
• ไม่สามารถนำมาตัดบัญชีได้อีก

2. กรณีไม่มีมูลค่าเชิงพาณิชย์

• นำไปทำลายหรือกำจัดได้ โดยไม่ต้องขออนุญาตจาก BOI
• ไม่สามารถนำมาตัดบัญชีได้อีก

ส่วนสูญเสียนอกสูตร

• ให้เก็บแยกจากส่วนสูญเสียในสูตร
• หากจะนำไปเก็บนอกสถานประกอบการ ให้ยื่นขออนุมัติจาก BOI ก่อน
• ติดต่อบริษัท Inspector ที่ได้รับมอบหมายจาก BOI เพื่อให้ตรวจสอบรายการ/ปริมาณส่วนสูญเสีย ตรวจสอบรับรองการทำลาย และออกหนังสือรับรอง ตามที่ BOI กำหนด
• ทำลายตามวิธีที่ได้รับอนุมัติจาก BOI
• กรณีเศษซากมีมูลค่าเชิงพาณิชย์
  
  • ยื่นขอตัดบัญชีส่วนสูญเสียนอกสูตร (กรณีทำลาย) ต่อ BOI
  • ชำระภาษีอากรตามสภาพเศษซาก ต่อกรมศุลกากร
  • ต้องชำระภาษีอากรเสร็จสิ้นแล้ว จึงจะจำหน่ายส่วนสูญเสียนอกสูตรได้
  • ยื่นขอปรับยอด (ตัดบัญชี) ส่วนสูญเสียที่ชำระภาษีอากรแล้ว ต่อสมาคม IC
• กรณีเศษซากไม่มีมูลค่าเชิงพาณิชย์
  
  • ยื่นขอตัดบัญชีส่วนสูญเสียนอกสูตรที่ไม่มีมูลค่าเชิงพาณิชย์ (กรณีทำลาย) ต่อ BOI
  • ยื่นขอปรับยอด (ตัดบัญชี) ต่อสมาคม IC

วิธีจัดการส่วนสูญเสียนอกสูตร

"ส่วนสูญเสียนอกสูตร" นอกจากจะหมายถึง เศษวัตถุดิบที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตสินค้าแล้ว ยังหมายถึง วัตถุดิบที่เหลือเกินความต้องการ วัตถุดิบที่ไม่ตรงกับวัตถุประสงค์ วัตถุดิบที่ไม่ได้คุณภาพ วัตถุดิบที่ชำรุดเสียหายระหว่างการผลิต เศษวัตถุดิบที่เหลือจากการผลิต ตลอดจนผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปที่ผลิตเสร็จแล้วแต่ไม่ได้คุณภาพอีกด้วย

ส่วนสูญเสียนอกสูตร สามารถตัดบัญชีด้วยวิธีการต่างๆ ดังนี้

ส่วนสูญเสียนอกสูตรการผลิตนี้ นอกจากจะขอให้บริษัทที่ได้รับอนุญาตจาก BOI ทำการตรวจสอบ เพื่อนำหลักฐานมาตัดบัญชี (ปรับยอด) ได้แล้ว ยังสามารถตัดบัญชีด้วยวิธีการอื่นๆ ได้อีก โดยมีวิธีดำเนินการ ดังนี้

1. ขอส่งออกไปต่างประเทศ

• หากส่วนสูญเสียไม่อยู่ในรูปของวัตถุดิบที่นำเข้า และไม่สามารถตรวจสอบปริมาณจากใบขนขาออกได้โดยตรง ต้องให้บริษัท Inspector ที่ได้รับมอบหมายจาก BOI ตรวจสอบและออกหนังสือรับรองก่อน
• ยื่นขออนุญาตต่อ BOI ก่อนการส่งส่วนสูญเสียออกไปต่างประเทศ และนำเลขที่หนังสืออนุมัติ ไปบันทึกในใบขนสินค้าขาออก
• ยื่นขอตัดบัญชีส่วนสูญเสียที่ส่งออก ต่อ BOI
• ยื่นขอตัดบัญชี (ปรับยอด) ต่อสมาคม IC

2. ขออนุมัติทำลาย

• ยื่นขออนุมัติวิธีทำลายส่วนสูญเสีย
  แต่หากในครั้งต่อๆ ไป หากจะทำลายส่วนสูญเสียชนิดเดิม ด้วยวิธีการเดิมที่ได้รับอนุมัติไว้แล้ว ก็ไม่ต้องยื่นขออนุมัติวิธีทำลายอีก
• การทำลาย จะต้องทำให้ส่วนสูญเสียอยู่ในสภาพเศษซากจนไม่เหลือสภาพเดิม และจะต้องมีวิธีกำจัดเศษซากหลังทำลายที่เหมาะสม ไม่ก่อให้เกิดปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม
• ติดต่อบริษัท Inspector ที่ได้รับมอบหมายจาก BOI เพื่อให้ตรวจสอบรับรองชนิดและปริมาณส่วนสูญเสียก่อนและหลังทำลาย และตรวจสอบการทำลายให้เป็นไปตามวิธีที่ได้รับอนุมัติ
• ยื่นขอตัดบัญชีส่วนสูญเสียต่อ BOI
• กรณีที่เศษซากหลังทำลายมีมูลค่าเชิงพาณิชย์
  BOI จะออกหนังสือแจ้งกรมศุลกากรให้เรียกเก็บภาษีอากรตามสภาพเศษซาก
• ยื่นขอตัดบัญชี (ปรับยอดวัตถุดิบ) ต่อสามารถ IC โดยแนบหลักฐานการชำระภาษี (กรณี BOI แจ้งให้ชำระภาษี)

3. ขอบริจาค

• ยื่นขออนุมัติบริจาคส่วนสูญเสียต่อ BOI
• จะต้องเป็นการบริจาคให้กับหน่วยงานของรัฐ หรือองค์การสาธารณกุศลที่ BOI ให้ความเห็นชอบเท่านั้น โดยหน่วยงานที่จะรับบริจาคจะต้องนำส่วนสูญเสียดังกล่าวไปใช้เพื่อประโยชน์ของหน่วยงานนั้นได้โดยตรง
• ยื่นขอตัดบัญชีต่อ BOI โดยแนบหนังสือรับรองของผู้รับบริจาค (ต้นฉบับ) ซึ่งแสดงชนิดและปริมาณส่วนสูญเสียที่ได้รับบริจาค
• ยื่นขอปรับยอดวัตถุดิบต่อ IC

การชำระภาษีตามสภาพเศษซาก

เศษซากวัตถุดิบที่มีมูลค่าเชิงพาณิชย์ หมายถึง เศษซากที่สามารถจำหน่าย จ่าย หรือโอนให้กับผู้อื่นได้ ซึ่งเศษซากวัตถุดิบซึ่งมีมูลค่าเชิงพาณิชย์เหล่านี้ จะต้องชำระภาษีอากรตามสภาพเศษซากก่อน จึงจะสามารถจำหน่าย จ่าย หรือโอนได้ เว้นแต่ในกรณีที่ส่งเศษซากนั้นไปต่างประเทศ จึงจะไม่มีภาระภาษีอากร

ตัวอย่าง

บริษัทต้องการชำระภาษีอากรเศษเหล็ก (ส่วนสูญเสียในสูตร) จำนวน 20 ตัน ราคาประเมิน ตันละ 11,000 บาท พิกัดภาษีเศษเหล็ก = 1%

ราคาประเมิน

= 20 x 11,000
= 220,000 บาท

อากรขาเข้า

= 220,000 x 1%
= 2,200 บาท

ภาษีมูลค่าเพิ่ม

= (ราคาสินค้า + อากร) x 7%
= (220,000 + 2,200) x 7%
= 15,554 บาท

pageview 25,507

Total Pageviews 5,063,600 since January 2014