วัตถุดิบที่นำเข้ามาโดยการยกเว้นอากรขาเข้าตามมาตรา 36 จะต้องใช้ผลิตผลิตภัณฑ์เพื่อการส่งออกเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม วัตถุดิบที่นำเข้ามาโดยได้รับยกเว้นภาษีอากรนั้น อาจไม่ได้ใช้ผลิตผลิตภัณฑ์เพื่อการส่งออกทั้งหมด เช่น วัตถุดิบที่นำเข้าอาจไม่ได้คุณภาพ จึงไม่ได้นำไปผลิตเป็นสินค้า หรือ ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้นอาจไม่ได้มาตรฐานจึงไม่สามารถส่งออกได้ เป็นต้น
ดังนั้น จึงต้องมีการกำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับส่วนสูญเสียของวัตถุดิบ เพื่อประโยชน์ในการควบคุมการใช้สิทธิประโยชน์ และการเรียกเก็บภาษีอากร
ประเภทของส่วนสูญเสีย
BOI ได้กำหนดนิยามของส่วนสูญเสียไว้ 3 ประเภท ตามประกาศสำนักงานที่ ป.5/2543 ดังนี้
ส่วนสูญเสียในสูตรการผลิต
เมื่อผู้ได้รับส่งเสริมส่งผลิตภัณฑ์ไปจำหน่ายต่างประเทศ และนำหลักฐาน เช่น ใบขนสินค้าขาออก มาตัดบัญชีวัตถุดิบ BOI จะคำนวณปริมาณวัตถุดิบที่ใช้ไปในการผลิตสินค้าจากสูตรการผลิต เพื่อตัดบัญชีวัตถุดิบที่ผู้ได้รับส่งเสริมนำเข้ามาจากต่างประเทศ
ในกรณีที่มีเศษวัตถุดิบที่เกิดจากกระบวนการผลิต ผู้ได้รับส่งเสริมสามารถขอให้บริษัทผู้ได้รับอนุญาตจาก BOI ให้ทำการตรวจสอบรับรองส่วนสูญเสียดังกล่าว และนำปริมาณที่ผ่านการรับรองมาตัดยอดวัตถุดิบได้เช่นเดียวกัน
อย่างไรก็ตาม ในการผลิตสินค้าบางชนิด ผู้ได้รับส่งเสริมสามารถคำนวณอัตราการเกิดเศษวัตถุดิบจากการผลิตสินค้าได้ล่วงหน้าอย่างชัดเจน ดังนั้น เพื่อลดขั้นตอนในการตรวจสอบปริมาณส่วนสูญเสียดังกล่าว และเพื่อให้ผู้ได้รับส่งเสริมสามารถตัดบัญชีเศษวัตถุดิบไปพร้อมกับการตัดบัญชีผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป ซึ่งจะทำให้สามารถนำวัตถุดิบใน Lot ต่อๆ ไปเข้ามาใช้ในการผลิตสินค้าได้อย่างต่อเนื่อง BOI จึงได้กำหนดแนวทางการอนุมัติส่วนสูญเสียในสูตรการผลิตและนอกสูตรการผลิต ดังนี้
1. ส่วนสูญเสียในสูตรการผลิต
หมายถึงส่วนสูญเสียที่สามารถพิสูจน์ทางทฤษฎีได้ว่าเกิดจากกรรมวิธีการผลิตที่ได้รับส่งเสริม และมีปริมาณที่แน่นอนที่ยอมให้รวมอยู่ในสูตรการผลิตได้
เมื่อผู้ได้รับส่งเสริมนำหลักฐานการส่งออกสินค้ามาตัดบัญชีวัตถุดิบ BOI จะตัดยอดส่วนสูญเสียในสูตรการผลิตนี้ให้ไปพร้อมกัน ดังนั้น ผู้ได้รับส่งเสริมจึงไม่ต้องเก็บเศษวัตถุดิบในส่วนนี้ไว้รอการตรวจสอบจาก BOI อีก
แต่หากส่วนสูญเสียนี้มีมูลค่าตามสภาพเศษซาก เช่น เศษโลหะ หรือเศษพลาสติก ผู้ได้รับส่งเสริมจะต้องชำระอากรวัตถุดิบตามสภาพเศษซากก่อน จึงจะสามารถจำหน่ายหรือเคลื่อนย้ายออกจากโรงงานได้
2. ส่วนสูญเสียนอกสูตรการผลิต
หมายถึง ส่วนสูญเสียที่ไม่สามารถคาดคะเนได้ว่า จะเกิดขึ้นมากน้อยเท่าใด ดังนั้น ผู้ได้รับส่งเสริมจึงต้องเก็บรักษาส่วนสูญเสียเหล่านี้ไว้ เพื่อรอการพิสูจน์จาก BOI หรือบริษัทที่ได้อนุญาตให้ตรวจสอบส่วนสูญเสียจาก BOI ก่อน จึงจะสามารถนำปริมาณตามผลการตรวจสอบดังกล่าว มาตัดยอดวัตถุดิบได้
ขั้นตอนดำเนินการเกี่ยวกับส่วนสูญเสีย (กรณีทำลาย)
ส่วนสูญเสียในสูตร
1. กรณีมีมูลค่าเชิงพาณิชย์
2. กรณีไม่มีมูลค่าเชิงพาณิชย์
ส่วนสูญเสียนอกสูตร
วิธีจัดการส่วนสูญเสียนอกสูตร
"ส่วนสูญเสียนอกสูตร" นอกจากจะหมายถึง เศษวัตถุดิบที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตสินค้าแล้ว ยังหมายถึง วัตถุดิบที่เหลือเกินความต้องการ วัตถุดิบที่ไม่ตรงกับวัตถุประสงค์ วัตถุดิบที่ไม่ได้คุณภาพ วัตถุดิบที่ชำรุดเสียหายระหว่างการผลิต เศษวัตถุดิบที่เหลือจากการผลิต ตลอดจนผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปที่ผลิตเสร็จแล้วแต่ไม่ได้คุณภาพอีกด้วย
ส่วนสูญเสียนอกสูตร สามารถตัดบัญชีด้วยวิธีการต่างๆ ดังนี้
ส่วนสูญเสียนอกสูตรการผลิตนี้ นอกจากจะขอให้บริษัทที่ได้รับอนุญาตจาก BOI ทำการตรวจสอบ เพื่อนำหลักฐานมาตัดบัญชี (ปรับยอด) ได้แล้ว ยังสามารถตัดบัญชีด้วยวิธีการอื่นๆ ได้อีก โดยมีวิธีดำเนินการ ดังนี้
1. ขอส่งออกไปต่างประเทศ
2. ขออนุมัติทำลาย
3. ขอบริจาค
การชำระภาษีตามสภาพเศษซาก
เศษซากวัตถุดิบที่มีมูลค่าเชิงพาณิชย์ หมายถึง เศษซากที่สามารถจำหน่าย จ่าย หรือโอนให้กับผู้อื่นได้ ซึ่งเศษซากวัตถุดิบซึ่งมีมูลค่าเชิงพาณิชย์เหล่านี้ จะต้องชำระภาษีอากรตามสภาพเศษซากก่อน จึงจะสามารถจำหน่าย จ่าย หรือโอนได้ เว้นแต่ในกรณีที่ส่งเศษซากนั้นไปต่างประเทศ จึงจะไม่มีภาระภาษีอากร
ตัวอย่าง
บริษัทต้องการชำระภาษีอากรเศษเหล็ก (ส่วนสูญเสียในสูตร) จำนวน 20 ตัน ราคาประเมิน ตันละ 11,000 บาท พิกัดภาษีเศษเหล็ก = 1%
ราคาประเมิน
= 20 x 11,000
= 220,000 บาท
อากรขาเข้า
= 220,000 x 1%
= 2,200 บาท
ภาษีมูลค่าเพิ่ม
= (ราคาสินค้า + อากร) x 7%
= (220,000 + 2,200) x 7%
= 15,554 บาท
pageview 25,507
Total Pageviews 5,063,600 since January 2014